بررسی تنوع مورفولوژیکی و تحلیل ضرایب مسیر بازده اسانس در جمعیت‏ های آویشن دنایی (thymus daenensis celak)

Authors

جواد هادیان

دانشیار گروه مهندسی کشاورزی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران احسان کریمی

دانشجوی دکتری گیاهان دارویی، گروه علوم باغبانی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران مرضیه شوریابی

دانش آموخته کارشناسی ارشد گیاهان دارویی، ادویه‏ ای و نوشابه‏ ای، گروه مهندسی کشاورزی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران فرزاد نجفی

دانشیار گروه مهندسی کشاورزی، پژوهشکده گیاهان و مواد اولیه دارویی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران محمد رضا کنعانی

abstract

آویشن دنایی یکی از مهمترین گیاهان دارویی و گونه ‏های اندمیک ایران است که در ارتفاعات رشته کوه‏ های زاگرس دارای تنوع و پراکنش وسیعی می‏ باشد. در این تحقیق، تنوع صفات مورفولوژیکی و بازده اسانس آویشن دنایی (وزنی/ وزنی) در دو سطح درون و بین جمعیتی در شش رویشگاه طبیعی با اقلیم متنوع (مهران، بیجار، شکرناب، قاطرالن، قیاق و سمیرم) انجام شد و عوامل مؤثر بر درصد اسانس از طریق تجزیه و تحلیل ضرایب مسیر تعیین گردید. نتایج نشان داد تنوع قابل توجهی در بین جمعیت‏ ها از نظر صفات مورفولوژیکی وجود دارد. تجزیه خوشه‏‏ ای، افراد مورد مطالعه آویشن دنایی را در چهار گروه مستقل از هم تقسیم کرد که الگوی گروه­بندی با منشاء جغرافیایی آنها تطابق بالایی داشت. میانگین بازده اسانس جمعیت­ ها بین 28/4-53/1 درصد متغیر بود. تجزیه و تحلیل ضرایب مسیر صفات مورفولوژیکی نشان داد صفات طول گل‏ آذین و طول برگ بیشترین تأثیر مستقیم و صفات طول برگه و ارتفاع گیاه بیشترین تأثیر غیرمستقیم را بر درصد اسانس داشتند. در نهایت در بین جمعیت­های مورد مطالعه، جمعیت‏ ایلام به جهت دارا بودن مجموعه ‏ای از صفات مطلوب رشدی، سازگاری به شرایط تنش، همچنین تنوع مناسب درون جمعیتی به­ عنوان منبع ژنتیکی مطلوب، می‏ تواند در برنامه‏ های به ‏نژادی و اهلی ­سازی مورد استفاده قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی عملکرد، میزان و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) کشت شده در قزوین

آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.) در عرصه‌های طبیعی برخی از مناطق ایران ازجمله استان قزوین پراکنش دارد. پایه‌های حاصل از تقسیم بوته‌های آویشن دنایی جمع‌آوری شده از رویشگاهی واقع در بخش آبگرم قزوین، به مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی اسماعیل‌آباد قزوین منتقل و در کرت‌های آزمایشی و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1384 کشت شدند. سرشاخه‌های گلدار گیاه به مدت سه سال (از 1385 تا...

full text

ارزیابی تنوع مورفولوژیکی و بازده اسانس در برخی جمعیت های آویشن کوهی (Thymus kotschyanus Boiss. & Hohen)

به منظور بررسی تنوع فنوتیپی گیاه آویشن کوهی،  بذور ده جمعیت از گونه آویشن کوهی (Thymus kotschyanus) از رویشگاه های طبیعی آن در استان های گیلان، مازندران، آذربایجان غربی، سمنان و قزوین جمع آوری و در ایستگاه تحقیقاتی قم در سال 1386 کاشته شدند. سپس صفات مورفولوژی و فنولوژیکی مختلف این گیاهان شامل ارتفاع گیاه، طول برگ، عرض برگ، فاصله میان گره، قطر گل آذین، بازده اسانس و زمان های شروع گلدهی، گلدهی ک...

full text

تأثیر شرایط خشک‌‌کردن بر مقدار و ترکیب‌های اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak)

جنس آویشن به دلیل دارا بودن خواص دارویی و بیولوژیکی یک جنس کاملاً شناخته شده است. Thymus daenensis Celak یکی از گونه‌های اندمیک این جنس در ایران است. اسانس این گونه یک منبع غنی از تیمول است و به همین دلیل دارای خواص ضدمیکروبی و آنتی‌اکسیدانی است. در این تحقیق برای بررسی اثر روش خشک کردن بر میزان اسانس و نوع و درصد اجزای تشکیل‌دهنده آویشن دنایی، اندام‌های هوایی این گونه از ایستگاه تحقیقات البرز (...

full text

بررسی تنوع مورفولوژیکی بین جمعیت‌های مختلف آویشن‌دنایی (Thymus daenensis Celak.)

گیاه دارویی آویشن‌دنایی (Thymus daenensis Celak.) متعلق به تیره‌ی نعناع (Lamiaceae) از گیاهان انحصاری ایران بوده که بواسطه‌ی میزان اسانس بالا و نیز تیمول بالایی که دارد، شایان توجه است. ارزیابی تنوع بین جمعیت‌های این گونه در راستای اهلی‌سازی آن امری ضروری است. بدین منظور هشت جمعیت از این گیاه از سه استان مرکزی (شازند، خانه‌میران بالا، خانه‌میران پائین، اراک)، همدان (ملایر 1، ملایر 2 و جوزان) و ...

full text

تأثیر شرایط خشک کردن بر مقدار و ترکیب های اسانس آویشن دنایی (thymus daenensis celak)

جنس آویشن به دلیل دارا بودن خواص دارویی و بیولوژیکی یک جنس کاملاً شناخته شده است. thymus daenensis celak یکی از گونه های اندمیک این جنس در ایران است. اسانس این گونه یک منبع غنی از تیمول است و به همین دلیل دارای خواص ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی است. در این تحقیق برای بررسی اثر روش خشک کردن بر میزان اسانس و نوع و درصد اجزای تشکیل دهنده آویشن دنایی، اندام های هوایی این گونه از ایستگاه تحقیقات البرز (...

full text

تأثیر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.)

به‌منظور بررسی اثر مراحل مختلف برداشت بر عملکرد اندام هوایی، اسانس و ترکیب‌های اصلی اسانس آویشن دنایی (Thymus daenensis Celak.)، آزمایشی طی سال‌های 88-1386 در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار در استان اصفهان انجام شد و بهترین زمان برداشت گیاه از نظر بالاترین عملکرد اندام هوایی، درصد و عملکرد اسانس و میزان تیمول بررسی گردید. اندام هوایی گیاه در چهار مرحله فنولوژیکی مختلف شامل: 1) مرحله آ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فناوری تولیدات گیاهی

جلد ۸، شماره ۱، صفحات ۴۱-۵۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023